(T)huis

Afgelopen week hoorde ik een boeidend interview met Marleen Hoftijzer op radio Gelderland. Marleen reisde een periode de wereld rond om te onderzoeken wat een huis een thuis maakt voor mensen en wat de voorwaarden zijn om je ergens thuis te voelen. Ze logeerde op zo veel mogelijk plekken bij lokale bewoners thuis en hoorde hun verhaal over wat die plek voor hen hun thuis maakte. Ook voor haar persoonlijk een mooi én heftige ervaring om zo lang van huis te zijn en niet thuis te zijn. Marleen is bezig een boek samen te stellen over de meest interessantste logeeradressen.

In mijn werk ben ik dagelijks bezig met (de hoeveelheid) spullen bij mensen thuis. In de meeste gevallen gaat het om keuzes maken omdat er te veel spullen en/of om de aanwezige spullen goed op te bergen.

Hoe belangrijk zijn spullen om iemands huis een thuis te laten zijn? Dat is héél verschillend per persoon. Volgens socioloog Jan Willem Duyvendak zijn de belangrijkste voorwaarden om je ergens thuis te voelen: vertrouwdheid (herkennen van geuren, geluiden, gezichten, kleuren etc), veiligheid (lage waakzaamheid, voorspelbaarheid, vanzelfsprekendheid, comfort ed.) en zelfverwerkelijking (jezelf kunnen zijn, persoonlijke doelen nastreven, verbonden zijn met gelijkgestemden) Als een van deze elementen ontbreekt, is er geen sprake meer van thuisgevoel.

Een paar jaar geleden zag ik tijdens een vakantie, ongelooflijk tegenstrijdig, op Samos (Griekenland) vele mensen die gevlucht waren met of zonder hun partner, kinderen en zeker met heel weinig spullen. Hun thuis achtergelaten in oorlogsgebied. Afschuwelijk en niet voor te stellen hoe dat moet voelen.

Je huis noodgedwongen verlaten, in welke situatie dan ook, kun je je voorstellen dat materiële bezittingen relatief zijn. Veiligheid, gezondheid en goede welzijn zijn veel belangijker. Spullen vallen in de categorie vertrouwdheid, jouw bekende en favorieten spullen om je heen, je eigen bed en bank… met alle mooie en functionele spullen maak je van je huis jouw/jullie eigen plek. Een belangrijke plek die in principe overal ter wereld kan zijn en kun je ook op meerdere plekken voelen.

Je merkt pas hoe belangrijk een thuis is op het moment je je niet meer thuis voelt, omdat het thuisgevoel onder druk staat. Je ergens thuis voelen is een existentiële behoefte van een mens. Heb jij zo’n plek? Waarom maakt jouw huis voor jou een thuis?